A TORRE DE HÉRCULES,
BEN CULTURAL PATRIMONIO DA HUMANIDADE

torre de hércules from Instituto Torre de Hércules on Vimeo.

AMIGOS DO PATRIMONIO DE CASTROVERDE alégrase do nomeamento pola UNESCO do FARO “TORRE DE HÉRCULES” como BEN CULTURAL PATRIMONIO DA HUMANIDADE. Por iso, felicita, de maneira moi especial, a todolos coruñeses e galegos en xeral, así como aos españois todos. Máis de 2000 anos de historia viu pasar o lucernario deste singular monumento, alumando ás embarcacións nas crúas e bravas noites da costa coruñesa, e testemuña incólume da historia de tan fermosa cidade, na que segundo reza a súa eslógan, “ninguén é forasteiro”. PARABÉN a todos. A continuación inserimos varios documentos sobre a Torre e a cidade. O primeiro deles da páxina do Concello da Coruña, dedicada a este evento, onde se recolle xa a concesión do galardón. O segundo, o texto de solicitude do INSTITUTO DE ESTUDOS DE LA TORRE DE HÉRCULES á UNESCO. O terceiro, é unha nota sobre a etimoloxía da cidade, recompilatoria de fontes varias na WIKIPEDIA.

A Torre, Patrimonio da Humanidade

O soño xa é realidade. A Torre de Hércules entrou pola porta grande na lista de patrimonios mundiais o sábado 27 de xuño ao redor das 18.30 da tarde, unha hora e un lugar (Sevilla) que non van esquecer os coruñeses e os galegos. A alegría desatouse na cidade, e ademais moitos aproveitaron para achegarse ao monumento. Até o sábado, a visita á Torre de Hércules será gratuíta.

Instituto de Estudos Torre de Hércules

Cando Gaio Sevio Lupo, arquitecto lusitano natural de Coimbra e ao servizo do Imperio Romano, construíu o Flavium ou Pharum Brigantium sobre unha península no extremo sur do golfo dos ártabros para servir de guía á navegación marítima no Finisterrae de Europa, non podía imaxinar que ese faro, coñecido desde hai séculos como Torre de Hércules, ía permanecer, dúas mil anos despois, no mesmo lugar e con idéntica misión. A historia de España, de Europa e do Mundo, non sería igual de non existir o Faro da Torre de Hércules, o cal, dous mil anos despois da súa construción, continua sendo testemuña e guía da navegación marítima nun dos puntos de maior densidade de buques de todo o planeta. é o único de todos os faros construídos por Roma que chegou até os nosos días coa súa altruísta misión. é un edificio singular, romano por dentro e nos seus cimentos e neoclásico por fóra, cunha simboloxía cidadá que traspasa os límites do laicismo para converterse nun elemento de adoración case relixiosa. Por todo iso, o INSTITUTO DE ESTUDOS TORRE DE HÉRCULES, unha institución cultural creada para fomentar e promocionar o patrimonio artístico, cultural e monumental da Coruña, considera un deber solicitar á UNESCO, co apoio de todos os organismos oficiais implicados, que se recoñezan os valores humanos, históricos, artísticos e culturais do faro romano máis antigo do mundo en funcionamento, declarando á Torre de Hércules Ben Cultural Patrimonio da Humanidade.


Topónimo da Coruña

Hai moitas teorías respecto diso, desde étimos indoeuropeos (incluíndo celtas) ou latinos: Varias sinalan unha orixe romana. Por unha banda a posible evolución desde o latín acrunia = Península, que pasaría como falso artigo a Crunia > a Crunia. Proceso similar a Agrela (diminutivo de Agra = terra de cultivo) > a Grela. En tempos de Fernando II de León (século XII) aparece documentado o topónimo Crunia, nun escrito de 1262 aparece nun escrito A Crunia. Os nomes Curunia, Crunnia e Crunna son frecuentes no medievo. Outra posible orixe latina é coroa = Lugar alto, con numerosas variantes en galego: Curuto, Curota, corote, coroa. Hai correspondencias toponímicas europeas, en inglés, sueco, checo, etc. Para outros (V. Caridade Arias) Coruña baséase no nome de coroo ou Cronos, que tamén se dixo Acorán, Gron, Goron, Gronwy en galés, etc. Hai que lembrar que as Columnas de Hércules foron tamén chamadas Columnas de Crono. Estes nomes refírense á divindade celeste suprema que os gregos chamaron Crono, palabra cuxo radical contén a idea de «o alto», «o elevado», «a montaña», de onde proceden os nomes de Acre, Accra, e a acro-polis, as cidades no alto. . A forma celta do nomee Cronos é cruinne, antiga divindade suprema, equivalente ao Saturno romano. Dada a tendencia celta á anticipación da “i” desinencial, este nome equivale a Crunni, *e pode ser a forma gaélica máis inmediata do nome epónimo de Cruni ou Cruña. Un topónimo de raíz celta é clunia, que puido derivar a Crunnia, Cruña, Curuña e Coruña. Unha localidade con nome similar, Coruña del Conde (provincia de Burgos) , era Clunia Sulpicia. En Portugal hai un lugar chamado Quinta dá Corunha cuxo orixe parece ser o dunha familia da Coruña galega. Outra vía supón unha derivación do topónimo Coruña desde Cornia atribuíndoo a corno xeográfico, como a rexión británica de Cornwall, que ten esa forma, procede do termo kerne (Kernyw en celta), moi similar ao nome do deus Kernunos. Autores gregos (Escílax, Diodoro Sículo…) falaron, ademais, dunha illa ou península (nêsos) na costa atlántica de África denominada igualmente Kerne. A palabra corno (latín cornus) dise keras en grego, coa mesma raíz ker- que o topónimo Kerne. Unha estendida teoría apunta á raíz prerromana Cor- (tamén Car-) coa significado «roca, dureza, pedra xunto ao mar». Varias palabras célticas e mediterráneas suxiren a raíz indoeuropea. A coincidencia de topónimos na zona serve de referente aos defensores desa versión: Corcubión, Corme, Agarimo, Carnota, Corrubedo, etc. Tamén existen as denominacións da Cruña / A Crunha, case en desuso.