Historias Intra da Bisbarra

-VII-

As xemelgas da Meda

Achegas de

Xosé María Gómez Vilabella

Dona Soledad e dona Luzdivina eran dúas chispas xemelgas, fillas do Ferreiro da Meda; ou polo menos así consta nas súas partidas de bautismo. Tan idénticas eran, que o pai chamáballes, ás veces, Luz á Sol, e Sol á Luz. ¡A nai nunca ese problema tivo!

O Ferreiro da Meda, que antes o fora de Castroverde, cansado de forxar cadeas alí no castelo do Osorio, pediulle permiso a don Lope, ¡ou don Lope llo deu sen pedirllo!, para casar cunha filla do Fidalgo de Vilafrío, que a coñecía de tanto que ela visitaba o castelo. Don Lope Osorio de Moscoso concedeulle aquela venia de contado, e con tantas facilidades, terras na Meda incluídas, que o Ferreiro ben se mosqueou daquel Moscoso, ¡pero non era cousa de poñerse a mal co Señor! E tampouco se puxo seis meses despois, cando a fidalga pariu, ¡dúas xemelgas!, que un tempero así, se cadra, non había ferreiro en Castroverde que o conseguise.

Tan xeneroso foi o castelán de Castroverde que incluso lle apadriñou as fillas ao Ferreiro da Meda, dándolles os susoditos de dona Luzdivina e dona Soledad, nomes piadosos pero moi largos para un ferreiro acostumado ao simple pim-pam-pum do seu martelo.

Criadas que foron aos peitos da peituda dona Aldora, aquela fidalga do susodito Vilafrío, aquelas cativas aprenderon latín no mosteiriño de Soutomerille, que daquela era a mellor escola, desde o Burón ata Lugo, para fidalgas, bastardías e demais ricas femias.

Faláranlle da fermosura, do latín, e da donosura, daquelas xemelgas, que como eran dúas aínda sumaban máis méritos, ao señor de Mondriz, un nobre descendente dos Luaces, e por tanto, sangue de primeira. Enviuvara por aqueles tempos o Mondriz, casado en primeiras nupcias con dona Leonor de Rois, así que lle fixo caso á esculca, ponderando, xunto coa beleza das xemelgas, a promesa que lle fixera seu amigo e compadre, aquel don Lope de Castroverde, de dotar en ouro, e gracialmente, a calquera das xemelgas que co Mondriz casase. E aí me tedes ao Mondriz, tan dubitativo, e tan interesado á vez, que pasou todo un inverno quentando as mans na lareira do convento de Soutomerille, que aló fóra gran nevarada había.

-¡Lémbrolle que xa leva un mes, aquí, no mosteiro, matinando, e a xente vai pensar mal de todos nós! ¿Por cal delas, meu señor, vostede se decidiría?

-Polas dúas, Madre Abadesa, polas dúas; ¡a poder ser, a un tempo!

-O Cabaleiro é tan xentil, que eu sei que de broma o di; outra cousa, se en serio falase, sería vilanía!

Non falaba en broma o cabaleiro, non; e así deu en durmir cada noite en cadansúa cela, ¡para mellor coñecelas, para mellor elixir, por suposto! Ata que unha delas, non se sabe se dona Luz ou dona Sol, que tan só súa nai as distinguía, non tivo máis remedio que confesarlle á Abadesa que ela deixara de cumprir as regras.

-Aquí, neste mosteiro, pódese facer de todo, xaxuar e rezar, rezar e xaxuar, rir e chorar, ¡pero, diso de salta-las regras, nin me fales! ¿Daquela, qué diría o noso Capelán?

De contado foise a Abadesa en procura do Señor de Mondriz, pero non o atopou, pois, casualmente, saíra de caza. ¿A onde? ¡Váicheme nas lebres!, dixo unha leiga que se chamaba Virtudes.

Días despois chegou un arrieiro, coas anguías do Miño, e deu novas de que o Mondriz seguía nas lebres, aló pola Granda da Amurín. Daquela a Madre Abadesa, temerosa de Deus, colleu ás xemelgas e levounas diante do Sagrario, que alí non se pode mentir:

-Xa coñecedes abondo ao señor de Mondriz, así que chegou a hora de con el casar. ¿Cal de vosoutras é a virxe?

-As dúas, Madre Abadesa, de por metades, pois só coñezo medio home, que o outro medio é de miña irmá, aquí presente.- Contestaron as dúas, ao unísono, ¡e dicían a verdade, toda, enteira, que verdades a medias non existen.

-¡Deixémonos de lerios, eh, que me vou enfadar! Sodes fidalgas, ámbalas dúas, e por tanto sinceras e verdadeiras tedes que ser. Preguntareino doutro xeito: ¿cal das dúas incumpre as regras?

-As dúas, Madre Abadesa; ¡as dúas!

-¡Ai, logo, estamos ben; Deus nos colla confesadas! ¡Que dirá o Capelán…!

-O Capelán dirá.., ¡que a igrexa non admite bigamia! –Tamén responderon as dúas.

A Abadesa toleaba:

-¡Se aínda fose ao revés…, como naquel caso do sabio Salomón…, un para dúas!

Pero unha das xemelgas xa o tiña pensado, pensado e resolto:

-Non se debelutra, Madre Abadesa, que este caso ten arranxo: Que se vaia para Mondriz a que primeiro lle toque parir, que así o Señor terá morgado… A outra quédase aquí, criando, que un neno, con tantas monxas ao redor, pode saír ben educado.

Tiveron que quedarse as dúas en Soutomerille, cada unha co seu neno, que resultaron varóns, para máis complicación; co tempo aqueles rapaces fundaron un convento duplex, un de homes e outro de mulleres, porque o Mondriz desgustouse coa Abadesa…, ¡porque non lle deixou leva-las dúas para seguir escollendo!

O problema da abundancia sempre foi o mesmo: ¡Ter que escoller! E por non saber escoller, o señorío de Mondriz non pasou a ninguén.